Kom in de Kashbah
We zijn in Ouarzazate, een stad gelegen op een woestijnplateau van 1160 meter hoog aan de voet van het Hoge Atlasgebergte in Marokko. Aan de vegetatie kun je zien dat het hier bijzonder droog is: jaarlijks valt er niet meer dan 100 mm regen. De stad op zich is niet zo bijzonder, maar toch is Ouarzazate wereldberoemd. Net buiten de stad vindt je hier namelijk de filmset van de Atlasstudio. De grote, deels openluchtstudio is een echte toeristische trekpleister, en dat is niet onterecht, want waar kun je zomaar wandelen in de voetsporen van sterren als Gerard Dépardieu en Mel Gibson. Ook de Taourirt Kashbah, gebouwd in de 17de eeuw, is een echte filmlocatie en te zien in films als The Jewel of the Nile en Lawrence van Arabia.
Functionele gebouwen
De fraai bewaarde en gerenoveerde kashbah staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Je ziet direct waarom het gebouw bij filmmakers zo populair is: de rode buitenkant van de lemen kashbah oogt als een groot fort met kantelen. Niet alleen de buitenkant is 'foto- en filmgeniek', ook de binnenkant is een prachtig decor. De kashbah is gebouwd is door de Glaoui Berberstammen en de voor die stijl kenmerkende lage deuren en hoge traptreden heeft. De Andalusische invloeden vertalen zich in de tegeldecoraties op de muren en de rieten en houten plafonds. ‘Oleanderhout staat voor geluk, dus werden de plafonds van deze houtsoort gemaakt, ingelegd in diamantvorm, zo hing het geluk als het ware boven je’, zo weet de gids die ons door de kruipdoor, sluipdoor van kleine kamertjes leidt. De kleurrijke afwerking, gemaakt met henna en saffraan, is in een paar kamertjes nog steeds goed zichtbaar. De in het centrum liggende kashbah is een aantal maal gerenoveerd en daardoor goed bewaard gebleven. Sinds de jaren 60 wonen er geen mensen meer en is de kashbah ontdaan van meubilair en inventaris. Dat is eigenlijk jammer, want je kunt je er bijna geen voorstelling van maken hoe het er uitzag toen het door de Glaoui stammen gebruikt werd als paleis. Volgens de gids moeten we ons daar overigens geen spectaculair beeld van vormen: "De kashba’s in Ouarzazate en het zuiden zijn namelijk meer functioneel dan decoratief, in tegenstelling tot de riads, waar juist de decoratie en inrichting belangrijker zijn."
Woestijnroute naar Marrakech
Dat je zoveel verschillende invloeden en bouwstijlen in de kashbah ziet is niet zo vreemd. De Taourirt kashbah was vroeger een bekende stop-over voor de karavaans die langs Ouarzazate kwamen. De stad ligt precies op het kruispunt van de woestijnroute van Timboektoe naar Marrakech en Agadir, en naar de valleien van de Dades en de Draa. “Iedereen was welkom in Ouarzazate, wat letterlijk vertaald ‘hemel van vrede en stilte’ betekent”, zo meldt de gids. We volgen hem kruipdoor, sluipdoor de vele trapjes op en af en horen dat bezoekers van goede doen vroeger op de bovenste etages welkom geheten werden. “Hoe belangrijker je was, hoe hoger de etage waar je werd ontvangen.” We komen in de hoekkamer die het hoogst gelegen is. Wie hier ontvangen werd, moest echt wel de crème de la crème zijn en kreeg als beloning voor al die trapjes een schitterend uitzicht op het berglandschap en de Sahara!
Weer beneden sluiten we onze sterrendag, die begon met een bezoek aan de Atlasstudio, af met een sterrenmaaltijd in de botanische tuin van Jardin des Aromes. Hier krijgen we de specialiteit van het huis: pastilla met kip, duif of vlees en amandel in bladerdeeg. Volgens de kok kost het een dag om dit deeg, gemaakt van bloem peterselie, eieren en boter, te maken en luchtig te krijgen. Opeten gaat in ieder geval een stuk sneller! En dan...op naar de woestijn!