Een bijzonder weekendje Friesland
Artikelindex
Een weekendje Leeuwarden waarbij water centraal staat? In een waterrijke provincie als Friesland alleen maar logisch toch. Dus zeiden we 'ja' en gingen op pad. We ontdekten Leeuwarden vanaf het water en stapten op de e-bike voor een fietstocht in de omgeving van Earnewald. En ook dat was een waterige aangelegenheid. Maar dan met water van boven.
We parkeren onze auto bij hotel Oranje, waar we ook overnachten, en gaan op pad. Lopend. Want Leeuwarden is een verrassend compacte stad waarin alles eenvoudig te voet bereikbaar is. Of met de paardentram, die, zo horen we, recent met haar rondje door de stad is begonnen. Kijk, en dat willen we natuurlijk ook wel even beleven. De opstaphalte is bij Wearegrutsk, waar we eerst nog een verrukkelijke kop rozenthee drinken. Het is dat we net gegeten hebben bij Brasserie Spiegelaar, anders waren we zeker ook gevallen voor de lokale lekkernijen van Wearegrutsk.
Rondrit met kwinkslagen
De paardentram wordt getrokken door twee paarden en onze gids is Fokke Pander. Hij begroet zijn gasten uiterst joviaal en vertelt de wetenswaardigheden met de nodige kwinkslagen. Zo meldt hij dat de 115 meter hoge, beeldbepalende Achmeatoren, als bijnaam 'De fallus van Abe' heeft. De toren, ontworpen door architect Abe Bonnema, heeft vier liften die met een snelheid van bijna 22 kilometer per uur omhoog en naar beneden schieten. "Ze gingen eerst met bijna 33 kilometer per uur omhoog, maar de meeste mensen kwamen kotsmisselijk de lift uit, dus dat hebben ze maar aangepast", weet Fokke. De koetsier ment de paarden behendig over de Museumkade waar aan één kant van de kade historische schuiten en schepen liggen.
Over het Fries Museum horen we van Fokke dat de inwoners van Leeuwarden in eerste instantie helemaal niet te spreken waren over het bijzondere ontwerp. "En zoals dat hier gaat riep iedereen om het hardst 'het is niks en het wordt nooit wat'. Maar we zijn er nu aan gewend en vinden het zelfs wel mooi." Gniffelend wijst hij iedereen op het oudste officiële legale bordeel van Nederland om vervolgens over de De Oldehove, scheve toren, een ander beeldbepalend gebouw in Leeuwarden, te vertellen dat deze bovenin wel 2 meter uit het lood staat. "De bouw van de toren was een competitie met de stad Groningen omdat de Leeuwarders net zo'n hoge kerk wilden als de Martinitoren. Helaas zat het tegen met de bouw en lukte het niet om de toren recht te krijgen en af te bouwen." De 40 meter hoge toren leent zich uitstekend voor een klim naar boven met een mooi uitzicht over de stad. Door naar de Prinsentuin waar, zo wordt gezegd, de mooiste jachthaven van Nederland is. En dan zijn we na drie kwartier weer op het beginpunt van de paardentram: de brug bij Weargrutsk. De geplande fietstocht gaat helaas niet door, maar Wearegrutsk regelt een leuk alternatief: een rondvaart door de Leeuwardense grachten en wateren.
De leukste hotels vind je hier
De pijpen van Leeuwarden
Voor die tocht op het water stappen we aan boord bij Ritske Merkus, samen met zijn collega de eigenaar van Greenjoy Leeuwarden. Met een vernuftig systeem huur je ter plekke via je telefoon, bij de VVV of een van de hotels in Leeuwarden, een van de elektrische fluisterbootjes waarmee je een uur, of langer, door de stad kunt varen. Omdat alle bootjes verhuurd zijn geeft Merkus ons een persoonlijke rondvaart. "Want", zegt hij stellig, "Leeuwarden moet je gezien hebben vanaf het water." We beginnen met een van de drie routes die ook met de fluisterboot te maken zijn. Komen door de kenmerkende 'pijpen', zoals de vaste bruggen van Leeuwarden worden genoemd, en zien alle gebouwen die we vanuit de paardentram zagen, vanaf het water.
En passant vissen we nog een fiets uit de gracht en geven die terug aan de wanhopige eigenaresse die haar fiets door de harde wind in het water zag belanden. Toevallig net voor wij eraan kwamen."Je ziet, er gebeurt altijd wat op het water", zegt Merkus. Omdat het buitengewoon gezellig is varen we nog een stukje over de Dokkumer Ee en het Haringsma kanaal. Hier zijn de bruggetjes zo laag dat we letterlijk plat op de bodem moeten liggen. "Deze route staat niet op de kaart van de fluisterbootjes", lacht Ritske. Het is twee en een half uur later als we terugkomen bij de steiger van de fluisterbootjes. Snel naar het hotel, even omkleden en de dag afsluiten met een diner in visrestaurant Le Sandre.
Trek maar aan de bel
De fietsroute voor de volgende dag is zo'n kleine 60 kilometer. Helaas zijn de weersvooruitzichten voor de dag volgens buienradar niet gunstig. Zo snel mogelijk op de pedalen dan maar, ook al is het nog onduidelijk of we die 60 kilometer wel kunnen halen met het gebruik van de trapondersteuning. Met windkracht 5 heb je wel wat extra power nodig! Met wat kleine omzwervingen, want opgebroken wegen, komen we bij het pontje. Simpel systeem: even bellen en de schipper komt eraan. Kind kan de was doen. Eenmaal aan de overkant negeren we de eerste lichte spetters. Echt veel spannende dingen zien we dat eerste stuk niet en met de regenwolken boven ons hoofd fietsen we snel door naar Stania State in Oentsjerk, halverwege de route. Hier wacht een picknickmand, en koffie, op ons. Al doen we het picknicken niet in het park, maar gewoon binnen, want we hebben de fiets nog niet op slot gezet of de hemel breekt open. Pas twee uur later is het weer wat droger en vervolgen we de route naar deTegeltjesbrug.
Foto's van schaatsers
Dit Elfstedenmonument bestaat uit ruim vierduizend tegeltjes waarop foto's van Elfstedenrijders staan afgebeeld. Alle portretjes samen vormen de beeltenis van schaatsers. We kijken een minuut of 10 rond en dan is het uit met de pret. Het regent weer. En het houdt niet meer op. We slaan de pittoreske molen op de route over en beginnen aan de 25 kilometer terug. Doorweekt tot op het bot leveren we rond 4 uur de fietsen in. We kleden ons snel om en duiken, een half uur voor sluitingstijd, de erg leuke musea van het bezoekerscentrum Nationaalpark De Alde Feanen in. Van de omgeving zien we verder niet veel meer. Jammer, daar moeten we dan nog maar een keer voor terug. En ook voor Leeuwarden, want er valt nog veel te ontdekken in deze Culturele Hoofdstad 2018.
Op weg naar huis maken de ruitenwissers van de auto overuren. "Leeuwarden moet je gezien hebben vanaf het water". We horen het Ritske Merkus nog zeggen. Nou Ritske, dat water hebben we gezien! En gelukkig ook veel moois.
Tips
Leeuwarden op het land:
- Natuurmuseum Fryslân
- Fries Museum
- De Choco Kathedraal, het kleinste winkeltje van Nederland van net een meter breed.
- De Oldehove (het is even klimmen, maar dan heb je ook wat).
- De Grote- of Jacobijnerkerk met een verrassend combinatie van moderne inrichting en oude elementen.
- Vintage- en andere bijzondere winkels zoals de Grutterswinkel.
Leeuwarden op het water:
- Greenjoy fluisterbootjes vanaf 15 euro per uur.
- Rondvaart met een praam met schipper en gids: 5 euro per persoon.
Earnewâld:
- Skûtsjemuseum.
- Landbouwmuseum Earnewâld.
- Het bezoekerscentrum en natuurgebied Nationaalpark De Alde Feanen.
Vijf tips voor een dagje natuur
Enthousiast geworden over Friesland? Boek een hotel in Leeuwarden.