Kijken in en door de ogen van Rembrandt

5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Rembrandt van Rijn
Puuropreis: Rembrandt van Rijn
Er zijn al veel lovende woorden geschreven en gezegd over de tentoonstelling Late Rembrandt in het Rijksmuseum. Ik ging voor Puur op reis naar Amsterdam en keek met eigen ogen door de ogen van meesterschilder Rembrandt, die door zijn technieken en ideeën in 1681 al betiteld werd als ‘ketter in de schilderkunst’. Die technieken van Rembrandt zijn zichtbaar in alle 105 werken van deze tentoonstelling. Van subtiele penseelstreken tot details die aangebracht zijn in dikke lagen verf, en van zachte potloodschetsen tot en met de techniek om met een naald direct in een koperplaat diepe groeven aan te brengen.

De tentoonstelling is ingedeeld in tien thema’s met schilderijen, tekeningen en etsen in dat betreffende thema. Rembandts artistieke drijfveren zijn duidelijk zichtbaar. Zo laat hij in het thema ‘Naer ’t Leven’ de ware aard en het uiterlijk van de mens zien, zonder concessies te doen aan heersende idealen. Hij tekende Elsje Christiaens, hangend aan de galg, vanuit twee verschillende perspectieven en toont haar in haar ontluistering en ontreddering. De vrouwenportretten in deze themazaal zijn stuk voor stuk mooi, zonder poespas en met een directe weergave van de werkelijkheid.

Maar ondanks zijn eigenzinnige gedachten moest er ook brood op de plank komen en daarom schilderde Rembrandt ook portretten die min of meer voldeden aan de geldende conventies. Min of meer, want ook in zijn betaalde opdrachten laat hij heel subtiel zijn werkelijkheid doorschemeren. En daar bleken zijn opdrachtgevers niet altijd blij mee te zijn!

Met je neus op de doeken

Rembrandt
Puuropreis: Rembrandt
In alle themazalen kun je (als de mensenmassa een beetje verdwenen is),  verrassend dicht bij de tentoongestelde werken komen. Zeker met de uiterst verfijnde kleine etsen en pentekeningen zijn de subtiele details zo heel mooi te zien. Ongelofelijk mooi om met je neus bijna tot in de verf te komen. De schitterende details te bewonderen en te zien hoe hij de schilderijen heeft opgebouwd. De verflagen bijna te kunnen tellen, de penseelstreken te voelen. En hoe mooi is het om dan van een afstandje te genieten van het ‘grote geheel’.
Ontroerend vond ik de drie zelfportretten in de eerste zaal, waarin je letterlijk in de ogen en ziel van Rembrandt kijkt. De drama’s die zich in de laatste jaren van zijn leven voltrokken (hij raakte bijvoorbeeld failliet) tonen zich niet in op het eerste gezicht zo ingetogen, bijna emotieloze portretten. Pas wanneer je in de ogen kijkt kun je de pijn van de schilder zien. Of lijkt dat maar zo? Feit is dat vanaf elk schilderij in de zaal, de ogen van Rembrandt je overal volgen. Alsof hij je vanachter de dikke verflagen iets wil laten weten.

Intieme liefde

Puuropreis: Joodse Bruidje
Puuropreis: Rembrandts Joodse Bruidje
Maar naast de rauwheid van het bestaan weet hij in de laatste jaren van zijn leven ook de schoonheid prachtig weer te geven. Een van mijn favoriete schilderijen is  ‘De Joodse Bruid’. Het werk hangt in de themazaal ‘intimiteit’ en dat is niet voor niets. Liefdevol houdt bruidegom Isaak zijn bruidje Rebekka vast en daarbij spat de liefde voor haar bijna van het doek. Ook het familieportret, dat in dezelfde zaal hangt, straalt de liefde en warmte uit die de familieleden voor elkaar voelen.
 

Na 148 'late' schilderijen wordt de tentoonstelling in de themazaal 'Verzoening' toepasselijk afgesloten met zijn twee laatste werken: een zelfportret en ‘De presentatie in de tempel’, dat hij bij zijn overlijden onvoltooid achterliet.

Elektronische ogen

Puuropreis: Rembrandt van Rijn
Puuropreis: Rembrandt van Rijn
Wie de tentoonstelling Late Rembrandt wil zien moet zich voorbereiden op grote drukte. Opvallend zijn de mensen die zich voor de schilderijen verdringen om snel een paar foto’s maken en zich vervolgens een weg te banen naar een volgend werk. Zouden zij het gevoel ervaren van de unieke presentatie van al dit moois? Van de kracht van Rembrandt, om sierraden net echt te laten lijken terwijl ze bij nadere beschouwing zo ruw geschilderd zijn. Van de lichtval op de portretten, die aangeven wat Rembrandt vond dat het belangrijkst was. Van het meesterschap om in zijn op het doek afgebeelde personen hun werkelijke aard te laten zien. Wie de tentoonstelling wil beleven en voelen moet eerst genieten van  wat je met je eigen ogen ziet. En dan, pas dan, kijken met de elektronische ogen van camera of smartphone.
Grappig detail overigens: alle schilderijen zijn gesigneerd met 'Rembrandt'. Een van de schilderijen draagt het signatuur 'Rembrand'. Waarom die 't' ontbreekt? Hoop dat iemand mij dat nog uit kan leggen.

Overige meesters

Puuropreis: melkmeisje van Vermeer
Puuropreis: Melkmeisje van Vermeer
Overigens is de ‘gewone’ collectie van het Rijksmuseum ook zeer de moeite waard. Natuurlijk verdringen zich ook hier enorme mensenmassa’s voor De Nachtwacht, maar wie wacht tot na een uur of 4 heeft het beroemde doek bijna voor zichzelf. Net als de dolle prenten van Jan Steen, Frans Hals, Vermeer en al die andere meesters die in het Rijksmuseum hangen. Want ook dat is puur genieten.

De werken in de collectie Late Rembrandt zijn  nog te zien tot en met 17 mei. Vooraf reserveren op de website van het Rijksmuseum is aan te bevelen.

Reactie toevoegen
Reacties zijn van harte welkom. Reclame maken, producten promoten of websites vermelden is niet toegestaan.

Op stedentrip vanaf Rotterdam Airport

Op stedentrip vanaf Rotterdam Airport

Er zijn erg veel mooie steden te ontdekken in Europa, die een prima bestemming zouden zijn voor een stedentrip. Bezoek de meest indrukwekkende bezienswaardigheden, van historische monumenten tot moderne architectuur. Vliegen kan vanaf verschillende luchthavens, waaronder Rotterdam Airport. Deze luchthaven is compact en daardoor een fijne start voor jouw vliegreis. We vertellen we je in dit artikel meer over stedentrips maken vanaf Rotterdam Airport.

Lees verder

Het Forum Romanum in Rome: een reis door de tijd

Het Forum Romanum in Rome: een reis door de tijd

Ga je naar Rome dan stap je letterlijk terug in de geschiedenis. Rome is geplaveid met historische gebouwen en plekken. Natuurlijk kun je niet om het Colosseum heen, maar het politieke, religieuze en commerciële centrum van het oude Rome mag je ook niet missen: het Forum Romanum. Stap het Forum Romanum binnen en je wandelt terug naar de tijd van keizers, gladiatoren en politieke intriges.  In dit artikel nemen we je mee op een virtuele reis door dit iconische historische complex, en geven we handige tips voor een onvergetelijk bezoek.

Lees verder

Hij komt eraan, de Puur op reis Vakantie Special!

Hij komt eraan, de Puur op reis Vakantie Special!

Eind maart verspreiden we een speciale Vakantie Special onder de abonnees van onze nieuwsbrief. Voor de snelle beslissers hebben wij nog beperkte advertentieruimte. Adverteren kan in de vorm van een banner, een aanbieding of een advertorial waarin een accommodatie, bestemming of reis wordt uitgelicht. Maar de Vakantie Special heeft meer!

Lees verder

Win entreekaarten voor Keukenhof 2024

Win entreekaarten voor Keukenhof 2024

Dit jaar is een extra feestelijk jaar voor Keukenhof: het bloemenpark in Lisse viert in 2024 haar 75-jarig bestaan. Reden voor een feestje en door mee te doen aan onze prijsvraag kun je entreekaarten winnen om dit feestje mee te maken.

Lees verder

Kampeertips voor beginners

Kampeertips voor beginners

Of je nu jong of oud bent, kiest voor een tent of een luxe ingerichte sta-caravan op een camping of vakantiepark, als je voor het eerst gaat kamperen zul je vast iets hebben aan deze kampeertips. Kamperen geeft veel mensen het gevoel van vrijheid. Kamperen is een heel andere beleving dan een hotelkamer of appartement. Je kunt de serene rust van de natuur opzoeken en toch de nabijheid van een stad of leuke toeristische attracties.Heb je zelf kampeertips? Dan kun je andere beginnend kampeerders helpen door deze te delen.

Lees verder

Van Gogh Drenthe beste fietsroute van 2024

Van Gogh Drenthe beste fietsroute van 2024

De Van Gogh Drenthe is verkozen tot de beste fietsroute van 2024. De Nederlandse kanshebber troefde vier andere Europese kandidaten af: La Vélobuissonnière (Frankrijk), Unionsleden (Noorwegen en Zweden), Lech Radweg (Duitsland en Oostenrijk) en de Cykelleden Skåne (Zweden). De bekendmaking was op de eerste dag van de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht.

Lees verder